Franchising Nedir? Nasıl Çalışır?

Franchising Nedir? Nasıl Çalışır?

29 05 2025

İş dünyasında her girişimcinin en büyük hayallerinden biri güçlü bir işletme kurmaktadır.

İş dünyasında her girişimcinin en büyük hayallerinden biri güçlü bir işletme kurmaktadır. Ancak sıfırdan bir marka yaratmak müşteri kitlesi oluşturmak ve iş modelini oturtmak uzun zaman alabilir. Bu noktada hali hazırda müşteri kitlesi olan güçlü bir marka yüzü ile hareket etmek de mümkündür. İşte tam da bu noktada franchising sistemi devreye girer. Franchising girişimcilere hazır bir iş modeli sunarak onları uzun ve zorlu bir yolculuğun risklerinden koruyan etkili bir sistemdir. Franchising hakkında merak edilen tüm soruların cevapları yazımızda.

Franchising Ne Demek?

Franchising sistemini tam olarak açıklayabilmek için sistemin tarihçesine de değinmemiz gerekir. Franchising kavramının kökeni 19. yüzyıla kadar uzanır. Bu sistemin ilk örneklerden biri 1863 yılında Singer Dikiş Makineleri’nin dağıtım ağını genişletmek için uyguladığı sistemdir. Daha sonra General Motors (1888) ve Rexall (1902) gibi şirketler de bu modeli benimsedi. Ancak franchising asıl büyümesini 1950’lerden sonra yaşadı ve özellikle fast food sektöründe yaygınlaştı. Franchising temelde bir iş modelinin belirli bir ücret karşılığında başka girişimciler tarafından kullanılmasıdır. Bu sistemde başarısını kanıtlamış bir marka yani (franchisor) işletme haklarını bağımsız bir girişimciye (franchisee) devreder. Franchise sistemine dahil olan işletme markanın ismini, ürünlerini, hizmetlerini ve iş yapış şeklini belirli kurallar çerçevesinde kullanma hakkına sahip olur.

Franchising Nasıl Çalışır?

Daha önce de belirttiğimiz üzere franchising iki taraf arasında yapılan bir iş birliğidir. Bu süreçte franchisor iş modelini franchisee’ye sunar ve onu bu modeli uygulaması için eğitir. Franchisee ise belirli bir başlangıç ücreti ve devam eden kullanım bedeli ödeyerek markanın bir parçası olur. Bu sistemde franchisee markanın belirlediği standartlara uymak zorundadır. Ürün kalitesi, mağaza düzeni ve müşteri hizmetleri gibi konularda franchisor’un talimatlarına bağlı kalınır. Bunun karşılığında ise franchisee işletme markanın bilinirliğinden reklam kampanyalarından ve müşteri sadakatinden faydalanır.

Franchising ve Bayilik Arasındaki Farklar

Franchising ve bayilik sıkça karıştırılan iki kavramdır. Ancak aralarında önemli farklar vardır. Bayilik, bir üreticinin ürünlerini belirli bir bölgede satma hakkını verdiği bir dağıtım modelidir. Bu süreçte bayi farklı markalarla çalışabilir ve kendi işletme adını kullanabilir.Franchising sisteminde ise franchisee markanın tüm iş modelini benimser. Mağaza tasarımı, ürün sunumu ve hizmet süreci gibi tüm detaylar franchisor tarafından belirlenir. Buna ek olarak franchisee sadece ilgili markanın ürünlerini satabilirken bayi farklı markaları da satışa sunabilir.

Franchising Sözleşmesi

Franchising sözleşmelerinde resmi olarak marka yüzü olabilmek için sözleşmenin eksiksiz olarak hazırlanması ve imzalanması gerekmektedir. İki tarafında imzalaması gerektiği bu sözleşmede genel olarak şu maddeler yer almaktadır:

  1. Marka kullanım hakları,
  2. Eğitim ve destek süreçleri,
  3. Royalty ve diğer ödeme yükümlülükleri,
  4. Sözleşme süresi ve yenileme koşulları,
  5. Tarafların sorumlulukları 

Yukarıdaki belirttiğimiz maddeler franchising sözleşmelerinde temel olarak bulunmaktadır. Bu maddeler her iki tarafında haklarını korumalıdır. Bunun için sözleşmeyi her iki tarafında dikkatli bir şekilde incelemesi gerekir.

Başarılı Bir Franchise İşletmesi Kurmak İçin İpuçları

Girişimcilik macerasına franchising sistem ile yelken açmak isteyenlerin dikkat etmesi gereken bazı noktalar vardır. Bu noktalardan ilki doğru markayı seçmektir. Franchisor’un sektördeki itibarı, sunduğu destekler ve finansal beklentilerin detaylı bir şekilde değerlendirilmesi elzemdir. Buna ek olarak lokasyon seçimi de franchising’de kritik bir faktördür. Müşteri trafiği yüksek, erişilebilir bir nokta, işletmenin başarısını doğrudan etkiler. İşletmenin sürdürülebilir bir başarı ve büyüme yakalayabilmesi için çalışan mutluluğunu da sağlaması gerekir. İşte bu noktada %100’e varan vergi avantajıyla sunduğumuz Pluxee Yemek Kartı gibi hizmetlerimizden yararlanabilirsiniz.

İş dünyasının bilinmeyenlerini keşfetmeye devam etmek ister misiniz? Cevabınız evetse hemen Marka Tescili Nedir? Nasıl Yapılır? adlı yazımızı inceleyin!