Prime Esas Kazanç Nedir? Nasıl Hesaplanır?

İşte prime esas kazanç da çalışanların sosyal güvenlik haklarını belirleyen en önemli unsurlardan biridir. Hem çalışanların hem de işverenlerin daima gündeminde olan bu kavram temelde işçi ve işverenin Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) ödediği primlerin hesaplandığı temel tutarı ifade eder. SGK prime esas kazanç nedir gibi sorularınız için doğru adrestesiniz. “PEK” olarak da bilinen prime esas kazanç hakkındaki tüm bilgiler yazımızda.

Prime Esas Kazanç (PEK) Nedir?

Prime esas kazanç çalışanların aylık ücretine ek olarak yapılan ve sosyal güvenlik primlerine tabi olan diğer ödemelerinin toplamını ifade eder. Bu kavram, SGK'ya ödenecek primlerin hesaplanmasında temel alınan tutarı belirler. Prime esas kazanç çerçevesinde değerlendirilen ödemeler çalışanın emeklilik, işsizlik ödeneği, sağlık hizmetleri gibi sosyal güvenlik haklarını doğrudan etkiler.

Prime Esas Kazanç Neleri Kapsar?

Prime esas kazanç nelerdir sorularını çalışanların SGK’ya tabi olan ve ek olarak aldığı ödemelerle cevaplayabilliriz. Bu kalem çalışanın brüt ücretine ek olarak yapılan ve süreklilik arz eden ödemeleri içerir. Prime esas kazanç ödemeleri arasında fazla mesai, ikramiye ve prim gibi kalemler bulunur. Prime esas kazanç çalışanın gelecekte alacağı emeklilik maaşını doğrudan etkiler. Zira çalışan adına ne kadar yüksek prime esas kazanç bildirilirse emeklilikte alınacak maaş da o kadar yüksek olur. Aynı şekilde işsizlik ödeneği ve iş kazası tazminatları da bu tutar üzerinden hesaplanır.

Prime Esas Kazanç Alt ve Üst Sınır Ne Kadar?

Prime esas kazancın alt ve üst sınırları her yıl Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından belirlenir ve genellikle asgari ücrete bağlı olarak güncellenir. Bu sınırların amacı hem düşük ücretli çalışanların sosyal güvenlik haklarını korumak hem de yüksek maaşlılar için adil bir prim yükü oluşturmaktır. İşverenlerin bu sınırlara uygun bildirim yapması hem çalışan hakları hem de yasal uyum açısından kritik önem taşımaktadır. 2025 yılı için geçerli olan sınırlar şu şekildedir:

• Aylık Prime Esas Kazanç Alt Sınırı: 26.005,50 TL (Brüt asgari ücret)
• Aylık Prime Esas Kazanç Üst Sınırı: 195.041,25 TL (Asgari ücretin 7,5 katı)
• Günlük Prime Esas Kazanç Alt Sınırı: 866,85 TL
• Günlük Prime Esas Kazanç Üst Sınırı: 6.501,38 TL

Prime Esas Kazanç Hesaplama Nasıl Yapılır?

Prime esas kazancın hesaplanması için öncelikle çalışanın brüt ücreti ve ek ödemeleri toplanır. Ardından bu tutarın alt veya üst sınırlara uygunluğu kontrol edilir. Örneğin, bir çalışanın brüt maaşı 30.000 TL, fazla mesai ücreti 3.000 TL ve ikramiyesi 5.000 TL ise toplam prime esas kazanç 38.000 TL olarak hesaplanır. Bu tutar, 2025 yılı alt sınırının üzerinde olduğu için direkt olarak prim hesaplamasında kullanılır.

Ancak prime esas kazancın 195.041,25 TL’yi aşması durumunda, üst sınır dikkate alınır. Örneğin, bir çalışanın toplam brüt kazancı 220.000 TL olsa bile SGK primleri 195.041,25 TL üzerinden hesaplanacaktır.