Yeni Kurulan İşletmelerin Sorumlu Olduğu Vergiler

İşletme sahiplerinin karşılaşacağı en önemli konulardan biri vergisel yükümlülüklerdir. Sermaye şirketi veya şahıs şirketi olarak kurulan her işletmenin faaliyete geçtikten sonra yerine getirmesi gereken belirli vergi ve beyanname yükümlülükleri bulunmaktadır. Bu yazımızda, yeni kurulan işletmelerin karşılaşacağı temel vergi türlerini ve beyanname süreçlerini detaylı olarak öğrenebilirsiniz.

İşletmelerin Temel Vergi Yükümlülükleri 

Yeni kurulan bir işletmenin sürdürülebilmesi ve cezai işlemlerden kaçınılması için vergisel yükümlülüklerin eksiksiz olarak yerine getirilmesi kritik öneme sahiptir. Bu yükümlülükler, işletmenin türüne ve faaliyetlerine göre değişiklik gösterebilir ancak temel vergi türleri tüm işletmeler için geçerlidir. İşletme sahipleri, vergi beyannamelerini zamanında vererek hem yasal yükümlülüklerini yerine getirmiş olur hem de işletmelerinin mali durumunu şeffaf bir şekilde takip edebilir. Vergisel yükümlülüklerin doğru anlaşılması işletmenin gelecekteki mali planlamasında da büyük avantaj sağlar.

Damga Vergisi ve Beyanname Süreci 

Damga vergisi, işletmelerin karşılaştığı ilk vergi türlerinden biridir. Bu vergi, Damga Vergisi Kanunu'na ekli 1 ve 2 sayılı listede belirtilen kağıtlar üzerinden alınan bir vergi türüdür. Yeni kurulan bir işletmenin damga vergisi sorumluluğu, işyeri kiralama sözleşmesi ve mali müşavir hizmet sözleşmesi ile başlar. İşletmenin ticari faaliyetlerinin devamlılığı için imzalanan tüm satış, satın alma ve hizmet sözleşmeleri damga vergisine tabidir. Bu belgelerin her biri için ayrı damga vergisi hesaplanması ve beyan edilmesi gerekmektedir. Damga vergisi beyannamesi, ilgili ayı takip eden ayın 26. gününe kadar beyan edilmeli ve aynı gün içerisinde ödenmelidir. Bu süreye uyulmaması durumunda gecikme faizi ve cezai işlemler uygulanabilir.

Muhtasar Beyanname Yükümlülüğü 

Muhtasar beyanname, hem şahıs şirketleri hem de sermaye şirketleri için zorunlu bir vergi beyannamesidir. İşletmeler, vergi kesintisi yapmaya sorumlu tutuldukları tüm işlemler için muhtasar beyanname vermek zorundadır.Muhtasar beyanname hakkında daha fazla bilgi almak için şu yazımızı inceleyin: Muhtasar Beyanname Nedir? Ne Zaman Verilir?

KDV Beyannamesi ve Hesaplama Yöntemleri 

Katma Değer Vergisi (KDV), işletmelerin en sık karşılaştığı vergi türlerinden biridir. Bu vergi, ürün ve hizmet teslimlerinde teslim alan tarafından teslim edene ödenen dolaylı bir vergi türüdür. Hem şahıs şirketleri hem de sermaye şirketleri, bir tüketim vergisi olarak tanımlanan KDV için her ay beyanname vermekle yükümlüdür.

Aylık KDV beyannamesi, ay içinde yapılan satışlar ile müşterilerden tahsil edilen KDV tutarları ve alınan mal ve hizmetlere yönelik ödenen KDV tutarlarını içerir. Müşterilerden tahsil edilen KDV tutarının, satıcılara ödenen KDV tutarından fazla olması durumunda işletmeye KDV ödemesi çıkar. Tersi durumda ise devreden KDV söz konusu olur ve sonraki aya indirim konusu yapılmak üzere devredilir.

Geçici Vergi Beyannamesi Sistemi 

Geçici vergi beyannamesi, işletmelerin kar ve zarar durumlarının üç ayda bir beyan edildiği önemli bir vergi beyannamesidir. Bu beyannamede kar beyan edilmesi durumunda ödenen vergiler, yıllık gelir veya kurumlar vergisi üzerinden mahsup edilir. 2022 yılında kurumlar vergisi mükellefleri için beyan süresi üç döneme düşürülmüş ve geçici vergi genel oranı yüzde 23 olarak belirlenmiştir. Gelir vergisi mükellefleri için geçici vergi oranı yüzde 15 olarak uygulanmaktadır. Faaliyet koluna bağlı olarak oran değişiklikleri ve teşvikler de söz konusu olabilir.

Yıllık Verilen Vergi Beyannameleri 

Basit Usulde Yıllık Gelir Vergisi

Basit usule tabi olan vergi mükelleflerinin yıllık kar ve zarar durumlarını gösteren bu beyanname, yılda yalnızca bir kez verilir. Basit usule tabi mükelleflerinin yıllık faaliyetlerini kar ile tamamlaması durumunda gelir vergisi oranı yüzde 15'ten yüzde 40'a kadar çıkabilir. Basit usulde yıllık gelir vergisi beyannamesi, sonraki yılın Şubat ayının 28. gününe kadar beyan edilmesi gerekir. Beyan edilen tutar, Şubat ve Haziran aylarının sonunda iki taksit şeklinde ödenir.

Basit usulde vergilendirme hakkında daha fazla bilgi için: Basit Usulde Vergilendirme Nedir? Şartları Nelerdir?

Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi 

Yıllık gelir vergisi beyannamesi, yalnızca gelir vergisi mükellefleri tarafından beyan edilen bir vergi türüdür. Şahıs şirketleri, gelir vergisi mükellefi olarak her yıl 31 Mart tarihine kadar bir önceki yılın kar ve zarar durumlarını bu beyanname ile beyan etmek zorundadır. Yıl içerisinde ödenen geçici vergiler beyanname üzerinden mahsup edilir. Vergi hesaplaması artan oranlı dilime göre yapılır ve bu dilim yüzde 15'ten başlayarak yüzde 40'a kadar çıkabilir. Gelir vergisi hakkında daha fazla bilgi almak için “2024 Gelir Vergisi Dilimleri“ adlı yazımızı okuyabilirsiniz. 

BA ve BS Formları ile Bildirim Yükümlülükleri

BA ve BS formları vergi beyannamelerinden farklı olarak bildirim özelliği taşıyan formlardır. Bu formlar, sahte ve yanıltıcı belgelendirmenin önüne geçilmesi amacıyla oluşturulmuş ve KDV iadeleri için önemli raporlardır.

2021 yılının Temmuz ayına ilişkin dönemden itibaren, Vergi Usul Kanunu kapsamında elektronik olarak düzenlenen belgeler, Form BA ve Form BS bildirimlerine dahil edilmemektedir. Aylık olarak beyan edilen BA ve BS formlarında, KDV hariç 5.000 TL ve üzerindeki toplam fatura tutarı ve adedi bildirilir. Bu formlar vergi beyannamesi olmadığı için herhangi bir ödeme gerektirmemektedir. Ancak doğru ve zamanında bildirim yapmak, işletmenin vergi uyumluluğu açısından kritik öneme sahiptir.

Pluxee ile Vergi Avantajlarından Yararlanın! 

İşletmenizin vergi yükünü optimize etmek ve çalışan memnuniyetini artırmak için Pluxee çözümlerini değerlendirmeyi unutmayın. Pluxee yemek kartları ve diğer hizmetler işletmenizin vergisel avantajlardan faydalanmasını sağlarken personel memnuniyetini de artırır. Özellikle muhtasar beyanname kapsamında değerlendirilen personel giderleri için Pluxee çözümleri  hem işveren hem de çalışan açısından vergi tasarrufu sağlayabilir. İşletmenizin büyüme sürecinde bu tür avantajları değerlendirerek bütçenizi daha verimli bir şekilde kullanabilirsiniz.