İş Arama İzni Nedir? Nasıl Kullanılır?

Bu süreçte çalışanların sahip olduğu hakları bilmeleri oldukça önemlidir. Bu hakların başında iş arama izni gelir.  Yeni bir iş bulmak için gereken zamanı sağlamak amacıyla yasal güvence altına alınan bu izin hakkı işçinin mağduriyetini önlemeyi hedefler. Peki iş arama izni nedir, kimler bu haktan yararlanabilir? Eğer bu tür soruların cevaplarını merak ediyorsanız doğru adresiniz. İş dünyasına dair tüm bilgiler Pluxee Blog’da buluşuyor!

İş Arama İzni Nedir?

İş arama izni iş sözleşmesi feshedilen bir çalışanın yeni iş bulabilmesi için tanınan yasal bir haktır. Bu izin hakkı işçinin işten ayrılacağı tarihe kadar geçen sürede mesai saatleri içerisinde kullanabileceği bir zaman dilimidir. İş Arama izni İş Kanunu olan 4857 sayılı İş Kanunu’nun 27. maddesi kapsamında düzenlenen bu hak ihbar süresi boyunca geçerlidir. Kanuna göre her işverenin ücret kesintisi yapmadan bu izni sağlaması gerekir. İşçi bu izni iş görüşmeleri yapmak, kariyer planlaması gerçekleştirmek veya yeni bir pozisyona hazırlanmak gibi amaçlarla kullanabilir.

İş Arama İzni Hangi Şartlarda Geçerlidir?

İş arama izni, yalnızca belirli koşullar sağlandığında kullanılabilmektedir. Bu hak yalnızca geçerli bir fesih durumunda söz konusu olur. Mesela işverenin haklı nedenle fesih yaptığı durumlarda iş arama izni söz konusu değildir. Ancak ekonomik nedenlerle yapılan çıkarımlar ya da çalışanın kendi isteğiyle işten ayrıldığı ve ihbar süresine uyduğu durumlarda bu hak kullanılabilir. Bu koşullara uyan çalışanlar iş arama izninden yararlanabilmek için yazılı bir talep iletmeleri gerekmektedir.

Kimler İş Arama İzni Kullanabilir?

İş arama izni belirsiz süreli iş sözleşmesiyle çalışan kişiler için geçerlidir. Geçici süreli çalışanlar, belirli süreli sözleşmeliler ya da hâlâ deneme süresi devam eden personel bu haktan faydalanamaz. Bununla birlikte farklı kanunlara tabi olan bazı meslek grupları için de bu izin geçerlidir. Örneğin deniz çalışanları için Deniz İş Kanunu, gazeteciler için ise Türk Borçlar Kanunu esas alınır. Bu meslek gruplarında da işverenin çalışanlara iş arama izni sağlaması zorunludur.

İş Arama İzni Nasıl Kullanılır?

İş arama izni, işçinin mesai günleri içerisinde kullanabildiği bir haktır. İş arama izni kaç saat bakacak olursa günde en az iki saat olarak aktarabiliriz. Bu izin hafta tatili ya da yıllık izin gibi uygulamalardan farklı değerlendirilir. Çalışan, bu izni hangi gün ve saatlerde kullanacağını önceden işverene bildirerek belirler. İşverenin de bu bildirim doğrultusunda uygunluk sağlaması gerekir. Bu izin, işçinin görüşmelere katılabilmesi için oldukça önemlidir ve işverenin bu süreyi yıllık izinden kesmesi yasal olarak mümkün değildir. 

İş Arama İzni Nasıl Hesaplanır?

İş arama izni hesaplama çalışanın kıdemine göre belirlenen ihbar süresine bağlı olarak gerçekleştirilir. Örneğin altı aydan az çalışmış bir işçi için ihbar süresi 14 gündür ve bu da toplam 28 saatlik iş arama izni anlamına gelir. Altı aydan 1,5 yıla kadar olan sürelerde 28 gün ihbar süresi ve 56 saat izin hakkı tanınır. 1,5 ila 3 yıl arası çalışanlar da 42 günlük ihbar süresi ve 84 saatlik izin hakkına sahip olurken, üç yılı aşanlar için bu süre 56 gün ve 112 saat olarak uygulanır.

İş Arama İzni Toplu Olarak Kullanılabilir mi?

İş arama izni saatlik olarak kullanılabileceği gibi, toplu bir şekilde de değerlendirilebilir. Örneğin, 14 günlük ihbar süresine sahip bir çalışan toplamda 28 saatlik iş arama iznine sahiptir. Yani iş arama izni kaç gün sorusunu 28 saatlik süre üzerinden 3 tam iş günü olarak cevaplayabiliriz. Fakat bu talebin işten ayrılacağı günlerden önceki günlere denk gelecek şekilde planlanması gerekir. İşveren toplu kullanım talebini reddedememektedir. Ancak çalışan bu durumu önceden bildirmesi koşuluyla. 

İş Arama İzni Kullanımı Zorunlu mudur?

İş arama izni işçiye tanınan bir hak olmakla birlikte kullanımı zorunlu değildir. Ancak kanun gereği işverenin bu hakkı sağlaması zorunludur. Yani işçi bu izni kullanmak istemese bile işverenin izin verme yükümlülüğü ortadan kalkmamaktadır. Bu durum çalışan ile işveren arasında mutabakat sağlanarak düzenlenebilir.

İş Arama İzni Kullanılmadığında Ne Olur?

İşverenin iş arama iznini vermemesi çalışana haklı nedenle fesih hakkı doğurur. Bu durumda işçi ihbar süresini beklemeden iş sözleşmesini feshedebilir. Ayrıca kullanılmayan iş arama süresi karşılığında işverenin işçiye ücret ödemesi gerekir. Buna ek olarak işverenin bu izni eksik kullandırması durumunda da ödeme yapılması kanun gereği zorunludur. İş arama izni ücreti hesaplama ise işçinin çalışma saati üzerinden yapılır.

Ücretli İzin Nedir? Ücretli İzin Çeşitleri Nelerdir? adlı yazımızı incelemiş miydiniz?