Ayni Yardım Nedir, Bordroda Nasıl Gösterilir?

Ayni yardım gıda, giysi, tıbbi malzeme, eğitim materyalleri, yakıt, barınma malzemeleri gibi birtakım çeşitli ürünleri kapsayabilir. Ayni yardımın amacı, çalışanların temel ihtiyaçlarını karşılamak ve yaşam koşullarını iyileştirmektir. Bu yazımızda ayni yardımla ilgili bilinmesi gerekenleri derledik ve ayni yardım bordroda nasıl gösterilir sorusunu yanıtladık. Keyifli okumalar!

Ayni Yardım Ne Demek?

İşverenin çalışanına sunduğu yardım çeşitlerinden biri olan ayni yardım doğrudan parasal yardımlar olmadığı için nakdi yardımdan farklıdır. Ayni yardım denildiğinde akla direkt nakit para değil birtakım ihtiyaçlara yönelik sunulan ürün ya da hizmet yardımları gelmelidir. Örneğin Türkiye’de Ramazan ayında yapılan erzak yardımları ya da bu ayda yemek kartına ekstra bakiye yüklenmesi, bayram öncesi şirketlerin Pluxee Hediye gibi ürünlerle çalışanlarına bayram hediyesi sunması birer ayni yardım örnekleri olarak değerlendirilebilir. 

Ayni yardım işverenler için zorunlu değildir. Ayni yardımın zorunluluğundan ancak çalışanın iş sözleşmesinde ayni yardım ibaresi geçmesi durumunda bahsedilebilir. Fakat ayni yardım çalışan motivasyonunu artırmak, çalışma verimliliğini yükseltmek ve çalışanla işveren arasındaki bağı güçlendirmek için şirketlerin değerlendirmesi gereken önemli yan haklardan biridir. Bu yüzden ayni yardım her ne kadar zorunlu olmasa da pek çok işveren bayram ya da özel günlerde ayni yardım desteğini tercih etmektedir.

Ayni Yardım Türleri Nelerdir? 

Nakit para dışında yapılan her türlü ürün, hizmet ve malzeme yardımı ayni yardım kapsamında değerlendirilir. İşte ayni yardım türlerinden bazıları:

Erzak Yardımı: Genellikle bayram ya da tatil öncesinde sunulan erzak yardımı en sık tercih edilen ayni yardım türlerinden biridir. Çalışanlarınızın yemek kartına o ay özelinde ekstra bakiye yüklemek de bir erzak yardımıdır. Erzak yardımını Pluxee Yemek kartı ile sağladığınızda %100 vergi avantajından faydalanabileceğinizi biliyor musunuz?

Giyim Yardımı: İşverenin çalışana kendi belirlediği dönemlerde kıyafet ve ayakkabı gibi giyim ürünleri sunduğu yardımları kapsar. Çalışanlarınızın binlerce farklı markada kullanabileceği Pluxee Hediye, giyim yardımı için de aradığınız ürün!

Ramazan Yardımı: Ramazan ayı içerisinde çalışanlara sunulan erzak yardımını ifade eder. Geçmiş yıllarda çalışanlara Ramazan kolisi sunmak çok daha yaygınken günümüzde %100 vergi avantajıyla öne çıkan Pluxee Yemek kartı ayni yardım olarak çalışanlara verilebilir.

Doğum Yardımı: Doğum yapan çalışanlar için sunulan hediyeler de ayni yardım kapsamında değerlendirilir.

Eğitim Yardımı: Özellikle okul açılışı döneminde yapılan kitap, defter, okul çantası ve diğer eğitim materyalleri gibi yardımlar da eğitim yardımı olarak değerlendirilir.

Yakıt ve Enerji Yardımı: Doğalgaz, elektrik gibi enerji kaynaklarının masraflarının karşılanması da ayni yardım kapsamında yer alır.

Ev Eşyası Yardımı: Özellikle evden çalışmanın yaygın olduğu şirketler bu yardımı değerlendirebilir. Çalışma masası, çalışma sandalyesi ve çeşitli bilgisayar ekipmanları desteği bu yardıma örnek verilebilir.

Ayni Yardım Bordroda Nasıl Gösterilir?

Ayni yardımın bordroda nasıl gösterileceği birtakım kurallara tabidir. Türkiye'de ayni yardımların vergilendirilmesi ve bordroda gösterilmesiyle ilgili yasal mevzuatlar, Gelir Vergisi Kanunu ve Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile düzenlenir. İşverenler, bu yasal mevzuatlara uygun olarak ayni yardımları bordroda doğru şekilde göstermelidir.

Ayni yardımın vergilendirilmesi, Gelir Vergisi Kanunu’nun 61. maddesinde yer alan “Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.” maddesine göre değerlendirilir. Dolayısıyla Gelir Vergisi Kanunu’na göre ayni yardımlar da ücret olarak ele alınmakta ve buna göre bordrolaştırılıp vergilendirilmektedir.

Yani ayni yardımlar, çalışanların gelir vergisine tabidir. Bu nedenle, ayni yardımın değeri brüt ücrete eklenerek gelir vergisi ve diğer yasal kesintiler hesaplanır.

Gelir vergisinden muaf ayni yardım seçenekleri de bulunur. Bunlar;

●    İşyeri sınırları içerisinde (yemekhane, işyeri mutfağı vs) çalışanlara sunulan yemek,

●    İşverenin çalışanlarına sunduğu yemek kartı, 

●    100 metrekareye kadar olan lojman kirası, elektrik/su gibi ev giderleri,

●    Çalışanların ulaşımını sağlayan servis hizmeti, 

●    Brüt ücretin yüzde 15’ini aşmayan sağlık sigortası ve BES katkı payları,

●    Çalışanın sadece mesai saatleri içerisinde giymek zorunda olduğu kıyafet ve ayakkabı.

Ayni Yardımla İlgili Sıkça Sorulan Sorular 

Ayni yardım zorunlu mudur? 

Ayni yardım yalnızca iş sözleşmesinde ayni yardımlar ile ilgili bir ibare yer aldığı durumlarda zorunludur. Bunun dışında işverenin yasal olarak zorunlu olduğu bir ayni yardım bulunmaz. Ayni yardımlar her ne kadar zorunlu olmasa da işveren olarak yapacağınız bu yardımlarla hem çalışanlarınızın motivasyonunu yükseltebilir hem de vergi istisnasından yararlanabilirsiniz.

Ayni yardım kesintisi nedir, ayni yardım maaştan kesilir mi? Ayni yardım kesintisi, işveren tarafından çalışana sağlanan mal veya hizmet yardımlarının vergilendirilmesi sürecinde yapılan kesintilerdir. Bu kesintiler, ayni yardımların gelir vergisi yasal yükümlülüğüne tabi olmasından kaynaklanır.Ancak işverenler çoğu zaman çalışanın maaşını tam olarak yatırır ve ayni yardımı daha sonra bu tutara eklerler. Dolayısıyla bordroda ayni yardım gibi ifadelerin olmasının sebebi budur.

Ayni yardımlar SGK primine tabi midir? 

Ayni yardımlar, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) primine tabi değildir.

Ayni yardımlar tek seferlik midir?

Ayni yardımın sıklığı türüne ve verilme sebebine bağlı olarak değişebilir. Örneğin; Kurban Bayramı, Ramazan Bayramı ya da özel günler sebebiyle yapılan ayni yardımlar yılda bir kere gerçekleşir. Ya da doğum yardımı gibi ayni yardımlar tek seferlik yardımlardır. Ancak işverenler arzu ederlerse erzak yardımı, market yardımı, giyim yardımı gibi ayni yardımları her ay düzenli de gerçekleştirebilirler.

Ayni yardım ve nakdi yardım arasındaki farklar nelerdir?

Ayni yardım ve nakdi yardım, ihtiyaç sahiplerine destek sağlamak amacıyla kullanılan iki farklı yardım türüdür. Ayni yardımda çalışanların belirli bir dönemdeki temel gereksinimlerini karşılamak esastır. Ayni yardım doğrudan parasal olarak yapılmaz; bunun yerine bir ürün, malzeme ya da hizmet olarak sunulur. Nakdi yardım ise çalışana doğrudan para olarak verilen destektir. Nakdi yardımın bütçesi çalışanın ihtiyacına bağlı olarak değişebilir.